Ζερβός, Ηλίας

(Γριζάτα Κεφαλονιάς 1814 – Αργοστόλι 1894). Πολιτικός, ηγέτης του ενωτικού αγώνα της Επτανήσου. Σπούδασε νομικά στην Ιταλία, όπου παρακολουθούσε, παράλληλα, μαθήματα φυσικής και χημείας (έλαβε ενεργό μέρος στον ιταλικό εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα) και στο Παρίσι, όπου, σύμφωνα με τα λεγόμενα του ριζοσπάστη Μόρμορη από τα Κύθηρα, ο Ζ. και άλλοι Επτανήσιοι έθεσαν τις βάσεις του ριζοσπαστικού αγώνα της Επτανήσου, αφού όλοι αναγνώρισαν τις ηγετικές ικανότητες του Ζ. Το 1840 επέστρεψε στην Κεφαλονιά, όπου, αριστοκράτης από καταγωγή, αναδείχτηκε λαϊκός ηγέτης, όπως ο Γεράσιμος Λιβαδάς, ο Ιωσήφ Μομφεράτος και οι άλλοι πρωτεργάτες του ριζοσπαστισμού. Πρωτοστάτησε με την ιδιότητα του δικηγόρου στην κίνηση για την κατάργηση του ανελεύθερου συντάγματος και η αγγλική διοίκηση τον εξόρισε για τέσσερις μήνες στους Οθωνούς. Μόλις παραχωρήθηκε η ελευθεροτυπία, εξέδωσε την εφημερίδα Φιλελεύθερος, όπου εξέθεσε το πρόγραμμα των ριζοσπαστών. Είχε τέτοια λαϊκή απήχηση, ώστε, μετά το τρίτο φύλλο, εξορίστηκε στους Παξούς μαζί με τον Λιβαδά για πέντε μήνες (1849). Η επιστροφή του συνέπεσε με την εξέγερση των άοπλων χωρικών της Κεφαλονιάς, την οποία οι Άγγλοι κατέπνιξαν στο αίμα. Ο Ζ. έβγαλε το τέταρτο φύλλο του Φιλελεύθερου αγωνιζόμενος να υπερασπίσει τον λαό στις δύσκολες ώρες του, αλλά εξορίστηκε αμέσως, για έξι μήνες, στα Κύθηρα, απ’ όπου τον επανέφερε η θριαμβευτική εκλογή του ως βουλευτή Επτανήσου. Σε εκείνη τη βουλή βρίσκονταν συγκεντρωμένοι οι καλύτεροι ριζοσπάστες, με επικεφαλής τον Z. Του ανέθεσαν τη σύνταξη του περίφημου ψηφίσματος για την ένωση της Επτανήσου. Οι Άγγλοι όμως διέλυσαν τη βουλή, εξαπέλυσαν τρομοκρατία και εξόρισαν τον Ζ. στα Αντικύθηρα για έξι χρόνια, όπου έζησε υπό σκληρότατες συνθήκες απορρίπτοντας όλες τις συμβιβαστικές προτάσεις των Άγγλων, αν και σωματικά ήταν πια καταβεβλημένος και απομονωμένος από την οικογένειά του που υπέφερε εξίσου. Η επιστροφή του σήμανε μόνο αλλαγή τρόπου διώξεων· το 1857 εκπλειστηρίασαν τα έπιπλά του. Ταξίδεψε στην Αθήνα και στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα εξελέγη πρόεδρος της ΙΒ’ Βουλής της Επτανήσου. Αδιάλλακτα ανιδιοτελής, αμετακίνητος στις απόψεις του, αλλά και πικραμένος, αρνήθηκε υπουργεία που του προσέφεραν μετά την ένωση, όπως επίσης αρνήθηκε και την εκλογή του ως πληρεξούσιου της Επτανήσου. Άφησε σημαντικό συγγραφικό έργο, όπου αναπτύσσει τις απόψεις του για τα θέματα της εθνικής ανεξαρτησίας, της εξωτερικής πολιτικής και της παιδείας· επιπλέον, άφησε και ποιητικό έργο. Ο πολιτικός Ηλίας Ζερβός, ηγέτης του επτανησιακού ριζοσπαστισμού, που αντιμετώπισε σκληρές διώξεις.